Zanim o lotach ptaków, to warto wiedzieć po co ptaki odlatują do ciepłych krajów? Ptaki, a zwłaszcza ich większość, na czas zimy odlatują do cieplejszych krajów, po to by nie martwić się o jedzenie w czasie zimy.
W cieplejszych krajach nie musza wygrzebywać jedzenia spod warstwy śniegu, nie musza zmieniać upierzenia i szykować ciepłych gniazd. gdzie nie muszą martwić się o jedzenie. Przed długą podróżą, gromadzą one więc zapasy jedzenia na koniec lata, by wraz z nastaniem jesieni móc lecieć w dalekie trasy. Kiedy wyruszyć w taką podróż? To ptakom podpowiada instynkt.
Lot ptaków jest ustalana dziedzicznie i dlatego nawet młode ptaki, które po raz pierwszy będą leciały do ciepłych krajów, wiedzą jaką drogą lecieć. Przed wylotem gromadzą one zapasy tłuszczu, a niektóre gatunki np. rudziki (zdjęcie poniżej) przestawiają się na nocny tryb życia. Zjawisko to określa się jako dojrzałość wędrówkowa.
Ptaki wędrowne lecąc na południe trzymają się ściśle wyznaczonej trasy, a podczas lotu kierują się również położeniem Słońca (ptaki wędrujące w ciągu dnia) i gwiazd (ptaki wędrujące w ciągu nocy) lub polem magnetycznym Ziemi, albo orientują się po linii brzegowej mórz.
Wędrówki ptaków mogą być:
1. Dalekodystansowe - loty na długie dystanse do nawet 4000 km lotu, gdzie ptaki przelatują nad pustyniami czy oceanami. Ptaki lecą ze względu na zmiany jakie następują w pogodzie. Na długie dystanse latają takie gatunki ptaków jak:
- szlamnik
- rybitwa nadbrzeżna, która pokonuje najdłuższą drogę, lecą z bieguna północnego na biegun południowy, pokonując 36 000 km.
- albatros
2. Krótkodystansowe - loty na krótsze dystanse, w celu zaopatrzenia się w większą ilość pokarmu lub w celach rozrodczych, gdzie zmieniają wysokość swojego pobytu i lecą np. wysoko w góry. Na takie dystanse lata też czasami połowa migracji, a połowa zostaje (głównie samice i niedominujące samce). Na krótkie dystanse latają takie gatunki ptaków jak:
- jemiołuszka
- pomurnik
- papugowate
Poniżej film przedstawiający ptaki lecące w tzw. kluczu, czyli formacji ptaków przypominającej literę V. Na filmie są to żurawie, ale w kluczu latają również kaczki i gęsi. Ptaki lecąc w kluczu zużywają mniej energii podczas lotu, niż gdyby miały lecieć samodzielnie. Najwięcej energii zużywa pierwszy ptak będący na czele formacji, ale trzeba wiedzieć, że co jakiś czas ptaki zmieniają się miejscami, tak by każdy prowadził. Wówczas możemy to zaobserwować, jedna część V staje się dłuższa, a druga krótsza.
