Niegdyś tych słów używano z obudową, czyli Jaśnie Wielmożny Pan czy Waszmość Pan. Taką rozbudowaną formułę skracało się i powstawały takie zwroty jak: waść, wasze, acan, wacan. Nie wszystkie one były grzecznym zwrotem. Forma Jaśnie Pan świadczyła o pokorze i podkreślała różnice społeczne, ale ówcześnie nie stosuje się takiego zwrotu.
Osobne słowo Pan pojawiło się znacznie później, pochodziło dopiero z 1766 roku. W późniejszych czasach powojennych próbowano zastąpić słowo Pan, zwrotem Wy, ponieważ poprzedni zwrot był zbyt szlachecki. Natomiast jak widać nie przyjęło się to i zwrotu Pan cały czas używamy.
Czasami panu towarzyszą różne tytuły np. panie doktorze, panie majorze itp. Nie należy jednak z takimi zwrotami przesadzać i w kółko ich powtarzać. Zarówno słowo Pani, jak i Pan stanowią obecnie formę grzecznościową, odnoszącą się do osoby, z którą rozmawiamy. Wymawiamy wówczas zdanie "Proszę Pana" lub "Proszę Pani". Warto zaznaczyć, że w języku polskim, zwroty 'pan' i 'pani' są używane w sytuacjach oficjalnych, a w sytuacjach nieformalnych, zwykle używa się imion.
Słowo “Pan” pochodzi z języków zachodniosłowiańskich i jest zapożyczeniem, ale nie jest do końca jasne, skąd dokładnie przywędrowało. Możliwe źródła to język staroindyjski, grecki, starobawarski lub węgierski. W języku polskim słowo “pan” jest poświadczony od XIV wieku.
Co do słowa “państwo” rozumianego jako ‘pan i pani’, występujący w nim przyrostek -stwo tworzy nazwy par małżeńskich. Rzeczownik “pan”, od którego “państwo” powstało, oznaczał początkowo osobę majętną, możną, wysoko postawioną.
Niestety, informacje na temat pochodzenia słowa “Pani” są trudne do znalezienia. Możliwe, że ma podobne korzenie co słowo “Pan”.
