Mikroskop jest specjalistycznym urządzeniem optycznym, wykorzystywanym w różnego rodzaju laboratoriach naukowych - medycznych, biologicznych, chemicznych itp. Choć nie tylko, można również amatorsko kupić sobie tego typu urządzenie i obserwować świat w miniaturze w celach naukowych lub zupełnie hobbystycznych.
Mikroskop służy do obserwacji drobnych detali i struktur, których nie dostrzeżesz gołym okiem. Za jego pomocą możliwe jest obserwowanie materii na poziomie komórkowym. Dzięki mikroskopom można obserwować na żywo jednokomórkowce, bakterie, drożdże, grzyby i wiele wiele innych drobnoustrojów.
Poniżej schemat budowy typowego mikroskop optyczny:
Poszczególne elementy mikroskopu można podzielić na dwie kategorie - mechaniczne i optyczne.
Układ optyczny
- Okular
- Obiektyw (4x, 10x, 40x)
- Źródło światła diodowe, dolne (przechodzące)
- Źródło światła diodowe, górne (odbite)
- Soczewka Barlowa (np. 1,6X, 2.0X)
- Nasadka rozpraszająca dolne źródło światła
- Zestaw obrotowy filtrów barwnych
Układ mechaniczny
- Stolik
- Statyw z podstawą
- Rewolwer
- Tubus
- Śruba makrometryczna (większa, skalowalna)
- Śruba mikrometryczna (mniejsza)
- Blokada przeciw zgnieceniu preparatu
- Pokrętło natężenia oświetlenia
- Włącznik oświetlenia, pokrętło rodzaju oświetlenia
- Śruba X
Poza wyżej wymienionymi, mikroskopy mogą posiadać jeszcze inne dodatkowe elementy wyposażenia typu kondensatory światła.
Poza mikroskopami optycznymi, które są najpopularniejsze, istnieją bardziej zaawansowane urządzenia tego typu. Mowa tutaj o mikroskopach elektronowych, w których zamiast wiązki światła, używa się wiązek elektronów. Dzięki czemu uzyskuje się nieporównywalnie lepsze powiększenie obserwowanych struktur lub organizmów.