Przynoszenie prezentów pod choinkę podczas świąt kojarzy nam się ze świętym Mikołajem. Starszy pan z siwą brodą, ubrany w czerwony strój i trzymający w dłoni wielki czerwony worek wypełniony prezentami to nieodłączny element świątecznej tradycji. Oczekują go głównie dzieci, które w wieczór wigilijny wpatrują się w niebo z nadzieją, że zobaczą św. Mikołaja w saniach ciągniętych przez renifery.
Święty Mikołaj odwiedza nasz kraj, ale prócz nas znają go również mieszkańcy Ukrainy i Rumunii. Regionalnie w Polsce nazywa się go również Gwiazdorem. Jednak co kraj to obyczaj i trzeba wiedzieć, że nie we wszystkich zakątkach ziemi świąteczne podarunki przynosi św. Mikołaj. Czasem po prostu nosi on inną nazwę/imię, a czasem jest to zupełnie inna osoba, zwierzę lub...pieniek.
Zobaczcie kto przynosi prezenty prócz świętego Mikołaja, według tradycji różnych krajów.
1. Trzynastu Islandzkich Mikołajów - Islandia
Nazywa się ich Jólasveinar. W dawnej islandzkiej tradycji były to trolle, które straszyły dzieci. Obecnie zaś przynoszą one prezenty. Licząc od 12 grudnia codziennie podarunek przynosi jeden z trzynastu Mikołajów. Obdarowywanie kończy się 24 grudnia. Ta trzynastka to bracia, którzy schodzą z gór wprost do domów. Przed dom wystawia się wtedy buty i jeden z Mikołajów zostawia w nich drobne lub większe upominki, a dla niegrzecznych zgniłego ziemniaka. Każdy z braci ma swoje imię i są to kolejno:
- Stekkjarstaur - Postrach Owiec
- Giljagaur - imię wywodzi się od wąwozu
- Stúfur - Niski
- Þvörusleikir - Wylizywacz łyżek
- Pottaskefill - wyjada resztki z garnków
- Askasleikir - wprowadza zamieszanie w sypialni
- Hurðaskellir - Trzaskacz drzwiami
- Skyrgámur - uwielbia wyjadać skyr
- Bjúgnakrækir - Złodziej kiełbas
- Gluggagægir - Podglądacz
- GáttaÞefur - Wąchacz
- Ketkrókur - wyjada świąteczną szynkę
- Kertasníkir - Zjadacz świec
2. Świąteczny krasnal lub Skrzat - Norwegia i Szwecja
Nazywa się ich Jultomten. W Szwecji krasnalom mieszkającym w dawnych chłopskich zagrodach zostawiało się miskę kaszy w Wigilię.
3. Świąteczny kozioł - Finlandia
Nazywa się go Joulupukki. Dawniej była to postać ubogiego starca z długą brodą. Obecnie wyparła go postać Świętego Mikołaja.
4. Świąteczny starzec - Estonia i Łotwa
Nazywa się go Jöuluvana lub Ziemassvëtku vecïtis. W Estonii żeby otrzymać prezent należy zaśpiewać piosenkę, zatańczyć lub powiedzieć wierszyk. W Wigilię puszcza się tu fajerwerki.
5. Dziadek kolęda - Litwa, Bułgaria
Nazywa się go Kalèdu Senelis.
6. Ojciec Boże Narodzenie - Irlandia, Anglia, Walia, Francja, Belgia, Hiszpania, Portugalia
Nazywa się go Father Christmas, Père Noël, Pai Natal. Prezenty przez niego przyniesione otwiera się rano w Boże Narodzenie. Na stoliku zostawia się ciasteczko, szklankę mleka i marchewkę dla renifera, który przywiózł Ojca Boże Narodzenie.
7. Olentzero - Kraj Basków
Ta postać wywodzi się z Hiszpanii, a dokładnie z prowincji Navarra. Olentzero zwiastował narodzenie Chrystusa. Jest to osoba gruba, nosząca obszarpane ubranie, którego twarz i ręce są ubrudzone od węgla, gdyż wypala on węgiel w górach, w których żyje. Wykonuje on zabawki z drewna, którymi później obdarowuje dzieci. Pierwotnie był to złośliwy i niemiły olbrzym.
8. Sinterklaas i Kerstman - Holandia i Belgia
W pierwszym z wymienionych krajów, czyli w Holandii, wierzy się w to, że św. Mikołaj przybywa tu już w listopadzie i od tego czasu można wyczekiwać drobnych upominków od niego. Większy prezent dostaje się od Sinterklaas'a dopiero 5 grudnia. Zaś 25 grudnia prezenty przynosi Kerstman, który przybywa z Lapnii.
10. Pelzmärtel, Belsnickel - regiony Niemiec (Frankonia, Odenwald)
Obie postacie są pomocnikami świętego Mikołaja, które przynoszą prezenty. Mieszkańcy niektórych regionów Niemiec mogą otrzymać upominki 6 grudnia i 11 listopada. Głównie są to orzechy i owoce, a dla niegrzecznych rózga.
11. Dzieciątko Jezus - Austria i Szwajcaria
Nazywa się je Christkind. Dzieciatko Jezus roznosi prezenty w Wigilię Bożego Narodzenia. Christkind jest podobny do duszka, ma blond włosy i niebieskie skrzydełka. W niektórych regionach pomaga mu jeszcze pomocnik Krampus - pół koza, pół demon, który każe dzieci za to, że były niegrzeczne.
12. La Befana - Włochy
Jest ona wróżką, ale z wyglądu przypomina wiedźmę. Ma postrzępione ubranie i zakrzywiony nos. Lata na miotle i wchodzi przez komin do domów, by zostawić prezenty w skarpecie. Niegrzecznym dzieciom zostawia cebulę lub czosnek. Prezenty rozdaje ona w nocy z 5 na 6 stycznia. Dzieci w podziękowaniu za prezent zostawiają dla niej na stole mandarynkę lub pomarańczę.
13. Świąteczny pieniek - Katalonia
Nazywa się go Tió de Nadal. Ustawia się go przy kominku 8 grudnia i przykrywa kocem, żeby miał ciepło. Codziennie karmi się go słodyczami i oczekuje by 'wydalił' on jakieś prezenty. Jeśli nic nie da to wówczas bije się go kijami. Tradycja mówi, że przynosi on ciepło i prezenty.
14. Dziadek Mróz - Rosja, Białoruś, Bułgaria
Nazywa się go po rosyjsku i białorusku Дед Мороз. Jest to świecki odpowiednik naszego Świętego Mikołaja. Według tradycji przychodzi on z prezentami dla dzieci w Nowy Rok. Często pomaga mu Śnieżyka z rosujskiego Снегурочка - jego wnuczka.
Za siedzibę Dziadka Mroza w Rosji uważa się miejscowość Wielki Ustiug, zaś na Białorusi urzęduje on niedaleko wsi Kamieniuki na terenie Puszczy Białowieskiej.
15. Święty Mikołaj, Gwiazdor - Polska
Obie postacie przychodzą rozdać dzieciom prezenty w Wigilię Bożego Narodzenia, czyli 24 grudnia. Pomocnikami Mikołaja są elfy, które razem z nim przygotowują prezenty w swojej siedzibie w Laponii na dalekiej północy. Święty Mikołaj rozwozi prezenty saniami ciągniętymi przez zaprzęg reniferów. Prezenty trzyma w wielkim czerwonym worku, a do domu dostaje się przez komin i podkłada upominki pod choinkę - świątecznym drzewkiem. Co ciekawe niegrzecznym dzieciom Mikołaj zostawia pod choinką rózgę.
Gwiazdor jest odpowiednikiem Świętego Mikołaja w niektórych regionach Polski takich jak: ziemia lubuska, Poznańskie, Kujawy, Warmia, Kaszuby i Kociewie.
16. Ojciec Boże Narodzenie - Turcja
Nazywa się go tu Noel Baba lub Tata Bożonarodzeniowy. Przynosi on prezenty w Nowy Rok i zostawia je pod drzewkiem noworocznym.
17. Święty Bazyli - Grecja
Tu podobnie jak w Turcji prezenty otrzymuje się w Nowy Rok. Święta zaczynają się tu 25 grudnia i obchodzi się je przez 12 dni. Święty Bazyli wzorowany jest na naszym Świętym Mikołaju. Był to człowiek, który poświęcił swoje życie, by pomagać innym.
18. Trzej Królowie - Hiszpania
Nazywa się ich Reyes Magos. Przychodzi on z prezentami 6 stycznia w święto Trzech Króli.
