Budżet państwa jest podstawowym planem finansowym państwa, czyli zestawieniem jego planowanych dochodów i wydatków.
Projekt taki sporządza minister finansów z innymi ministrami i kierownikami urzędów. Projekt budżetu po zatwierdzeniu przez Rząd jest przedkładany Sejmowi i Senatowi w odpowiednim terminie. Podczas debaty parlamentarzyści mogą wprowadzać poprawki, aby na końcu uchwalić ustawę budżetową. Jeżeli w danym terminie ustawa nie zostanie uchwalona to może to być powód rozwiązania parlamentu.
Główne źródło dochodów stanowią podatki (VAT, dochodowy od przedsiębiorstw i osób fizycznych, dywidenda, czyli część zysku przedsiębiorstw będących własnością państwa). Poza tym państwo czerpie dochody z cła, kar, konfiskaty, podatku od darowizn, prywatyzacji - sprzedaży zakładów oraz nieruchomości należących do skarbu państwa.
Wydatki budżetowe to:
- utrzymanie administracji państwowej, armii, służb ochrony porządku publicznego,
- finansowanie szkolnictwa, badań naukowych, ochrony zdrowia, gospodarki komunalnej i mieszkaniowej, kultury i sportu,
- dotacje, czyli dopłaty pokrywające straty poniesione przy produkcji poszczególnych wyrobów, na których państwu zależy,
- świadczenia społeczne (renty, emerytury, zasiłki socjalne),
- spłata kredytów w bankach krajowych i zagranicznych.
Zasada równowagi budżetowej zakłada, aby wydatki państwa były zrównoważone przez jego dochody. Jeżeli natomiast wydatki przekroczą wysokość wpływów nastąpi deficyt budżetowy. Wówczas fundusze na jego pokrycie będzie trzeba pożyczyć, ale państwo wtedy będzie żyło na kredyt. Jeśli rząd pokryje deficyt drukując dodatkowe pieniądze, będzie to powodowało wzrost cen. Deficyt budżetowy można finansować za pomocą pożyczek, które zaciąga się w NBP (Narodowym Banku Polskim), dochodów z prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych i ze sprzedaży obligacji. Natomiast wtedy, gdy wydatki będą mniejsze niż dochody, pojawi się nadwyżka budżetowa.
