Denominacja jest reformą walutową, gdzie dotychczasową walutę zamienia się na nową. Odbywa się to bez ingerencji w kurs walut. Zazwyczaj wynika ona z wysokiej inflacji, jakiej wcześniej doświadczyła gospodarka danego państwa i odbywa się wtedy, gdy inflacja (wzrost poziomu cen w gospodarce) państwa została już opanowana przez bank centralny.
W Polsce denominacja miała miejsce w 1995 roku, gdzie wymieniono walutę "stary złoty" (PLZ) na walutę "złoty" (PLN). Nowy jeden złoty odpowiadał 10 000 starych złotych, czyli nowa denominacja polegała na obcięciu czterech zer. Przez pierwsze dwa lata (styczeń 1995 - grudzień 1996) w obiegu funkcjonowały jeszcze stare i nowe złote, tak więc można było do końca grudnia 1996 roku płacić starymi złotymi, ale resztę z zakupów lub wypłatę dostawało się zarówno w starych, jak i nowych walutach.
Denominacja w Polsce miała znacznie uprościć rachunki, zmniejszyć liczbę banknotów będących w obiegu oraz wydłużyć czas ich użytkowania. W nowej walucie pojawił się więc bilon.
Złoty |
Stary złoty |
MONETY |
1 grosz |
100 zł |
2 grosze |
200 zł |
5 groszy |
500 zł |
10 groszy |
1 000 zł |
20 groszy |
1 000 zł |
50 groszy |
5 000 zł |
1 złoty |
10 000 zł |
2 złote |
20 000 zł |
5 złoty |
50 000 zł |
BANKNOTY |
10 zł |
100 000 zł |
20 zł |
- |
50 zł |
500 000 zł |
100 zł |
1 000 000 zł |
200 zł |
2 000 000 zł |
Gdy minęły dwa lata, podczas których można było posługiwać się obiema walutami, stare złote zostały wycofane z obiegu gotówkowego. Można było je natomiast wymienić w każdej chwili w bankach na nowe. Wymiana taka trwała do końca grudnia 2010 roku. Prócz pieniędzy można było wymienić w tym czasie również znaczki pocztowe (stare na nowe) w urzędach Poczty Polskiej.
Przed denominacją można było kupić np.: jajko w cenie 2200 PLZ, litr mleka za 5500 PLZ, kg szynki za 12 800 PLZ, kg cukru za 9 500 PLZ, a kg mąki za 6 300 PLZ.
Do tego czasu w Polsce miało już miejsce kilka wymian pieniędzy:
- rok 1924 - w wyniku reformy Władysława Grabskiego,
- w czasie II wojny światowej na terenach okupowanych,
- lata 1944-45,
- rok 1950.
Jeśli chodzi o przepisy dotyczące denominacji w Polsce w roku 1995, to poniżej znajduje się ich wykaz.
1. Ustawa z 7 lipca 1994 roku o denominacji złotego (Dz.U. z 1994 r., nr. 84, poz. 386).
2. Rozporządzenie ministra łączności z 15 września 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad wymiany znaków opłaty pocztowej w związku z denominacją złotego (Dz. U. z 1994 r., nr 101, poz. 495).
3. Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 27 września 1994 r. w sprawie przeliczeń na nową jednostkę pieniężną wartości pieniężnych ujętych w księgach wieczystych oraz w rejestrach prowadzonych przez sądy (Dz. U. z 1994 r. nr 102, poz. 496).
4. Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 27 września 1994 r. w sprawie szczegółowych zasad wymiany znaków opłaty sądowej na nowe znaki (Dz.U. z 1994 r. nr 102, poz. 500).
5. Rozporządzenie ministra finansów z 19 października 1994 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia środków zaliczanych do środków własnych, sposobu wyliczania i wysokości marginesu wypłacalności oraz minimalnej wysokości kapitału gwarancyjnego dla każdego rodzaju ubezpieczeń oraz dla działalności reasekuracyjnej (Dz.U. z 1994 r. nr 115, poz. 553).
6. Rozporządzenie ministra finansów z 19 października 1994 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad rachunkowości ubezpieczeniowej i sprawozdawczości finansowej oraz zasad obliczania wyniku finansowego ubezpieczycieli (Dz.U. z 1994 r. nr 115, poz. 554).