Lukarny to element doświetlający poddasze (najczęściej okna) umieszczony w dachu lub na dachu. Lukarna stanowi pionowe okna, które są zabudowane oddzielnym daszkiem. Przez takie okna wpada do pomieszczenia może mniej światła niż przez okna połaciowe, ale nadają one oryginalnego charakteru każdemu domu. Lukarny są również nazywane gibel.
Budowa takich okien jest trudniejsza niż wstawienie w dach okna połaciowego jednak ma swoich zwolenników. Najbardziej charakterystycznym typem takich okien są bawole oczka, wole oko, czyli okna z lukarną wybudowane w ścianie frontowej domu, którą przykrywa się daszkiem walcowatym lub stożkowym. Typ doświetlania pomieszczenia jakim jest wole oko stosuje się głównie również na statkach i okrętach, gdzie potocznie przyjęto nazywać je bulajami. Często też lukarnę łączy się z wyjściem na balkon czy taras.
Moda na lukarny pojawiła się we Francji w okresie gotyku. Później w okresie baroku lukarny zaczęto budować w pałacach i kamienicach. Kamienice takie znajdują się w kamieniach, ale również w zabudowie zamków w wielu miastach Polski jak np. zamek w Malborku.
Budując dzisiejsze domy o lukarnach myśli się, gdy jak już wspomniałam, doświetlić poddasze, ale również w celach ozdobnych, by nadać ciekawy charakter domu.
Obecnie można zainstalować sobie na dachu domu lukarny o bardziej nowoczesnym wyglądzie. Wiele firm zajmujących się tym ma zapewne sporo rozwiązań dla każdego klienta dotyczących montażu, wymiarów i wyglądu.
Montaż lukarny sprawdza się przy pomieszczeniach, które są raczej ciemne i wymagają dodatkowego doświetlenia, ale można tez zainstalować je po to, by nadać dachowi odpowiedni wygląd, charakter itp. Okna w lukarnach mają opcję otwierania się zarówno od góry, jak i od dołu. jest możliwy również montaż na nich rolet lub markiz.
