Zamek w Będzinie
Powstał w IX wieku. Początkowo stał tu gród Wiślan. W kolejnych wiekach zamek zmieniał właścicieli. Kolejny wiek to czas panowania Kazimierza Wielkiego, który wybudował zamek górny i dolny oraz bramę wjazdową. Do czasu II rozbioru Polski zamek wielokrotnie zmieniał właścicieli, a po nim stał się własnością rodziny Hohenzollernów. W kolejnych latach o zamek nikt nie dbał i zaczął on popadać w ruinę. Odbudowy podjął się Edward Raczyński w 1833 roku. Wyciął on w murach otwory na strzelnice, zmniejszył grubość ścian wieży oraz wstawił obramowane opaskami ceglanymi okna. Zamek odtąd pełnił rolę Sali modlitw dla sprowadzonych z Saksonii górników. Urządzono tu również kaplicę ewangelicką. Obecnie zamek posiada styl neogotyku z 1834 roku. Od 1956 roku mieści się w nim Muzeum Zagłębia, a w piwnicach zamku znajduje się stylowa kawiarenka.
Zamek w Bielsku – Białej
Powstał w XIV wieku. Styl – eklektyzm. Wzniósł go książę cieszyński Przemysław I Noszak. Była to siedziba Piastów cieszyńskich. Był on niegdyś jednym z najsilniejszych obronnych punktów miasta. W 1752 roku właścicielem zamku stał się Aleksander Józef Sułkowski. W ich rękach zamek przetrwał do 1945 roku. Dopiero w początkach XVII wieku przekształcono go w rezydencję szlachecką. Po II wojnie światowej otwarto tu Muzeum. Znajdują się w nim wystawy stałe oraz czasowe. Z tematyki tych pierwszych można odwiedzić takie wystawy jak: Dzieje Archeologiczno – Historyczne Podbeskidzia, Wystawę Sztuki Polskiej i Europejskiej, Malarstwo Europejskie i Polskie, Sztukę Współczesną Podbeskidzia, Grafikę Przełomu XIX i XX Wieku, Salon Muzyczny, Etnografię Bielska – Białej i Okolic, Damski Salonik i Gabinet Pana, Salon Biedermeierowski, Salę z Rycerzem (Lapidarium) oraz Galerię Zamkową.
Zamek Bobolice
Powstał w połowie XIV wieku. Wybudował go król Kazimierz Wielki. Zamek ten należy do fortyfikacji zwanych Orlimi Gniazdami. Potem zamek zyskał miano twierdzy zbójeckiej, ale Władysław Jagiełło włączył zamek do dóbr królewskich. Zamek jeszcze potem kilka razy zmieniał właścicieli. Uległ także poważnym zniszczeniom w czasie potopu szwedzkiego. Potem jeszcze raz go niszczono, gdy rozbierano jego cegły i robiono z nich drogę. Pod koniec XX wieku zamek kupiła rodzina Laseckich, która przeprowadzała na nim prace archeologiczne, zabezpieczające i rekonstrukcyjne. Wszystko po to, by uratować zabytek. Odbudowa zajęła 12 lat. Zamek posiada dwie kondygnacje, basztę i stoi na skalistym, 360 – metrowym wzgórzu. Zamek jest wyposażony również w most zwodzony i suchą fosę.
Zamek w Chałupkach
Powstał w XIII wieku na miejscu wcześniejszego grodu. Prawdopodobnie wzniósł go rycerz Henryk z Baruthu. W późniejszym czasie zamek nabrał charakteru obronnego i był otoczony fosą. Właściciele zamku często się zmieniali. W 1523 roku kupił go hrabia Hohenzollern i umocnił go oraz dobudował budynki gospodarcze. Kolejni właściciele, rodzina von Donnersmarck, założyli park wokół zamku i przebudowali go nadając mu barokowy styl. Po II wojnie światowej zamek przejęło państwo polskie. Zamek odtąd stal pusty, aż do lat 70. XX wieku kiedy to podjęto prace remontowe. Obecnie mieści się tu hotel.
Zamek w Chudowie
Powstał w latach 30. XVI wieku. Wzniósł go Jan Saszowski. Miał on kształt prostokąta i zawierał wieżę obronną, dziedziniec, krużganki i studnię. Najwyższa była wieża mająca pięć kondygnacji. W roku 1995 założono fundację „Zamek Chudów”, której przewodniczył Andrzej Sośnierz, mającą na celu rekonstrukcję zamku oraz prace wykopaliskowe. Obecnie mieści się tu Muzeum, w którym można oglądać zabytki archeologiczne. Organizowane są tu również imprezy plenerowe.
Zamek w Gliwicach
Powstał w XIV wieku. Początkowo były to jedynie dwie baszty połączone ze sobą. Na przełomie XIV i XV wieku został przebudowany przez Piastów Śląskich. Kolejnym jego właścicielem został Fryderyk von Zetritz w 1561 roku. Nadał on zamkowi styl gotycki, a później renesansowy. Po II wojnie światowej zamek odrestaurowano i otwarto w jego części Muzeum.
Zamek w Grodźcu
Powstał w latach 1542 – 1580. Wystawił go książę cieszyński Maciej z rodu Grodzieckich. Rządzili oni na zamku do połowy XVII wieku. Po nich zamek dziedziczyli kolejno: Marklowscy, Sobki i Larischowie. Początkowo budowla miała charakter gotycko – renesansowy, jednak Marklowscy przebudowali go na styl barokowy. Sobkowie natomiast dobudowali dwie mniejsze wieże oraz taras z wyjściem do parku. W czasie II wojny światowej został on ograbiony ze wszystkich cennych malowideł, rzeźb itp. Po wojnie zamek należał do Akademii Umiejętności w Krakowie, a potem służył naukowcom z Instytutu Zootechnicznego PAN. Obecnie należy do Michała Bożka, który chce przekształcić go w rezydencję, muzeum i ośrodek kulturalno – naukowy.
Zamek w Kończycach Małych
Powstał w XIV wieku przez ród Golasowskich. Styl – gotyk. Zamek ten nazywa się Cieszyńskim Wawelem. Kolejny właściciel Jerzy Sedlnicki rozbudował go. Potem zamek przejęła rodzina Czelów, która również go rozbudowała i nadała mu renesansowy styl. Po rodzinie Czelów, zamek przejęła rodzina Pełków, która miała tu swoją siedzibę rodową. Utworzyli oni park w stylu angielskim wokół rezydencji. Zamek w czasie II wojny światowej został splądrowany. Po niej przejął go Skarb Państwa. Obecnie na zamku mieści się hotel, restauracja, Izba Regionalna, biblioteka oraz siedziba zespołów i stowarzyszeń lokalnych.
Zamek w Morsku
Powstał w XIV wieku. Obecnie są to pozostałości po zamku rycerskim. Prawdopodobnie pierwsi wzniecili zamek Toporczykowie. Potem jeszcze niejednokrotnie zmieniał właścicieli, aż zajęła go rodzina Brzeskich. Od XVII wieku zamek zaczął popadać w ruinę. W kolejnym wieku dobra Morskie stały się własnością rodziny Heppenów. Po II wojnie światowej zamek stał się własnością Zabrzańskich Zakładów Naprawczych Przemysłu Węglowego. Działał tam wówczas ośrodek wypoczynkowy, kawiarnia z tarasem oraz wyciąg narciarski. Obecnie zmienił się tylko właściciel ośrodka. Została nim firma KEM z Dąbrowy Górniczej.
Zamek Ogrodzieniec
Powstał na przełomie XIV i XV wieku. Wzniósł go ród Włodków Sulimczyków. Jest on wybudowany w systemie Orlich Gniazd. Styl – gotyk. W 1470 roku wszystkie dobra wraz z zamkiem kupili mieszczanie krakowscy – Salomonowie. Kolejni właściciele to: Rzeszowscy, Pileccy, Chełmińscy, hrabia Boner, Jan Firlej, Stanisław Warszycki, rodzina Męcińskich i rodzina Wołczyńskich. Po II wojnie światowej na zamku podjęto się prac konserwatorskich.
Zamek w Pszczynie
Powstał w XI lub XII wieku. Była to rezydencja magnacka. Budowla ta miała styl gotycki, zawierała w sobie dwie wieże, wały ziemne oraz fosę z mostem zwodzonym. Kolejni właściciele to książęta cieszyńscy. W 1548 roku zamek zakupiła rodzina von Promnitzów. Przebudowała ona zamek na styl renesansowy, zamek zyskał trzecią kondygnacją oraz kształt czworoboku. Rodzina ta rządziła zamkiem przez ponad 200 lat. Po nich na zamku zamieszkali książęta Anhalt-Kothen-Pless, krewniacy Promnitzów. Za ich czasów powstała bażantarnia i park. Po II wojnie światowej zamek przejęła Armia Czerwona i urządziła na nim szpital przyfrontowy. Obecnie mieści się tu Muzeum Zamkowe.
Zamek w Siewierzu
Powstał w XIII wieku. Był on siedzibą kasztelanii m.in.: Jaksy i Wawrzyńca. Początkowo siedziba ta była drewniano – ziemna. W 1443 roku zamek wraz z księstwem wykupił Zbigniew Oleśnicki – biskup krakowski. W XVI wieku nadano zamkowi renesansowego stylu, wzniesiono wieżę bramną oraz postawiono nowy budynek. Kolejny właściciel – Franciszek Krasiński umocnił zamek, dodał zewnętrzny mur oraz umocnił bramę barbakanem. Kolejny właściciel i kolejna przebudowa nastąpiła w latach 1681 – 1699, kiedy to na zamku rządził Jan Małachowski. Zamek od 1790 roku został opuszczony i zaczął niszczeć. Dopiero w latach 50. i 70. zorganizowano prace zabezpieczające.
Zamek w Starych Tarnowicach
Powstał w XVI wieku. Wzniósł go Piotr Wrochem. Kolejny jego właściciel to Karol Łazarz von Donnersmarck, a po nim zamek przejęła rodzina Hencklów. Po II wojnie światowej zamek przeszedł w ręce państwa, które niestety nic z nim nie robiło i zamek popadał w ruinę. W 2000 roku zamek kupili Rajner i Krystyna Smolorzowie i odrestaurowali go nadając mu renesansowy wygląd. Obecnie działa w nim Centrum Sztuki i Rzemiosła Dawnego.
