Twierdza-Osowiec to nazwa miejscowości, a właściwie osady w województwie podlaskim, która jest położona nad rzeką Biebrzą. Jest to mała wieś leżąca na terenie Kotliny Biebrzańskiej. Mianem tym nazywa się także podziemia twierdzy Osowiec, które się tu znajdują.
Jeśli chodzi o budynki twierdzy to obecnie są one wpisane na listę zabytków od 1998 roku. Do dziś najlepiej zachowaną częścią twierdzy jest fort centralny, w którym mieści się siedziba muzeum oraz wyznaczona jest trasa turystyczna. Dokładne zwiedzanie twierdzy Osowiec kawałek po kawałku, zajęłoby nam około dziewięciu godzin. Na początku XX wieku była ona uważana za jedną z najnowocześniejszych twierdz świata.
Dziś udostępniony do zwiedzania jest tylko pierwszy fort całej twierdzy. Znajdują się w nim wytyczone trasy turystyczne, po których można się poruszać. W Forcie Centralnym Twierdzy Osowiec znajduje się również Muzeum Twierdzy Osowiec, gdzie można dokładniej poznać historię tego miejsca.
Twierdzę Osowiec wybudowano w 1882 roku, zaś pracę nad jej budową rozpoczęto już w roku 1873. Zlecenie budowy wydał car Aleksander II Mikołajewicz. Była to rosyjska twierdza zaporowa, która miała bronić szlaku kolejowego Białystok - Królewiec. W ówczesnym czasie składała się ona z czterech fortów: Centralnego - 1, Zarzecznego - 2, Szwedzkiego - 3 i Nowego - 4. We wnętrzu Twierdzy znajdował się garnizon, schrony, prochownie, szpital i magazyny. Inne budynki jak: lazaret, koszary, cerkiew, lazaret, baraki i domy znajdowały się na terenie twierdzy.
Na kartach historii twierdza zapisała się tym, że walczyła nieprzerwanie przez 6,5 miesiąca w czasie trwania I wojny światowej. Swoją drogą nigdy nie została zdobyta i dzięki temu przeszła do historii jako Atak umarłych po obronie w 1915 roku. Wszystkich pozostałych żołnierzy ewakuowano z twierdzy w 1915 roku, a w 1919 roku budynki te przejęła armia polska.
