Cinkciarz to osoba, która nielegalnie wymieniała obcą walutę, głównie w czasach PRL-u. Najczęściej cinkciarz wymieniał dolary amerykańskie lub bony dolarowe na polskie złote.
Słowo cinkciarz pochodzi z języka angielskiego change money, które wymawiane przez cinkciarzy było słyszalne jako cincz many. Słowo cinkciarz było wymawiane też jako ciksiarz lub cynkciarz, a także konik, czarnogiełdziarz lub waluciarz.
Cinkciarze zajmowali się wymienianiem obcej waluty na polskie złotówki po wyższym kursie niż oferowały to banki państwowe, dlatego też cudzoziemcy chętnie wymieniali walutę właśnie u nich. Działo się to głównie w czasach PRL-u, czyli Polskiej Republiki Ludowej (lata 1952 - 1989). Takie transakcje wiązały się jednak z dużym ryzykiem i często dochodziło do oszustw. Przez władze kraju cinkciarze byli jednak akceptowani, gdyż wspomagali procesy gospodarcze na małą i średnią skalę. Społeczeństwo zaś posądzało cinkciarzy o współpracę z MO, SB i wywiadem i w wielu przypadkach było to prawdą.
"Zawód" cinkciarz, jeśli można tak powiedzieć, przestał istnieć po 1989 roku, kiedy to powstały legalne kantory wymiany walut, działające do dziś. Wówczas zakończyły się również czasy PRL-u.
Zjawisko związane z cinkciarzami w Polsce miało swój początek w czasie II wojny światowej. W późniejszych latach handel obcą walutą wcale nie malał, a najwięcej cinkciarzy można było spotkać przez sklepami Pewexu, Baltony, hotelami czy na lotnisku.
Na temat zawodu cinkciarzy powstał nawet polski film fabularny Olafa Lubaszenki pt. "Sztos" oraz "Sztos 2". Przedstawia on codzienne życie cinkciarzy.
