Bonitacja gleb inaczej nazywana gleboznawstwem to ocena jakości gleby pod względem wartości użytkowej. Uwzględnia ona żyzność gleby, stosunki wodne w glebie, stopień kultury gleby i trudność uprawy na danym terenie.
Bonitację gleby, czyli wspomnianą już ocenę jej jakości, wykonuje się w celu zakładania jednolitej ewidencji gruntów, co jest podstawą do określenia wymiaru podatkowego gruntu, scalania gruntów i ich racjonalnego wykorzystania w celach nierolniczych.
Wartość gleby wyraża się w klasach lub punktach. W Polsce wartość gleby wyraża się w klasach i wygląda to następująco:
| Klasa |
Gleby |
Powierzchnia kraju w % |
| I |
najlepsze:
czarnoziemy, gleby brunatne, mady
Gleby zasobne w składniki pokarmowe i łatwe do uprawy |
0,4 |
| II |
bardzo dobre
Leżą w mniej korzystnych warunkach terenowych, przez co zebrany plony mogą być niższe jakościowo |
2,9 |
III a
III b |
średnio dobre:
gleby brunatne, bielicowe
Występują na nich duże wahania poziomu wody zależnych od opadów |
10,0
12,3 |
IV a
IV b |
średnie:
Podatne na wahania poziomu wód gruntowych |
22,4
17,4 |
| V |
słabe:
gleby kamieniste, piaszczyste
Ubogie w substancje organiczne, nie nadające się do melioracji |
22,7 |
| VI |
najsłabsze
Uzyskuje się tu bardzo niskie plony lub nie uzyskuje się ich wcale, występuje bardzo niski poziom próchnicy, często gleby tej klasy nadają się tylko do zalesienia. |
11,9 |
