Myśląc o erupcji wulkanu najczęściej kojarzymy to zjawisko z wypływem lawy i chmurą dymu nad nim. Czerwone potoki lawy są najczęściej spotykane jeśli chodzi o erupcje, ale podczas wybuchu wulkanu wypływa z niego nie tylko lawa. Produktami erupcji wulkanicznych mogą być jeszcze: gazy oraz inne materiały piroklastyczne (
Najbardziej powszechnym produktem jest lawa, która jest przeważnie płynna. Składa się ona z krzemionki oraz innych związków chemicznych. Lawy dzielą się na:
- kwaśne, gdy krzemionki jest więcej niż lawy, wówczas jest ona bardziej lepka i mniej płynna, przez co potoki jej są krótkie,
- zasadowa, gdy krzemionki jest mniej niż lawy, wówczas jest mniej lepka i bardziej płynna, a potoki są energiczne i ruchliwe.
Lawa wulkaniczna nie zawsze jest czerwona. Jej kolor zależy od jej temperatury i tak możemy wyróżnić lawy:
| białe |
1200oC |
| żółte |
1100oC |
| pomarańczowe |
900oC |
| jasnoczerwone |
700oC |
| czerwone |
500oC |
Lawa płynie z różną prędkością. Gdy jest bardzo płynna płynie szybko, a jej prędkość może dochodzić nawet do 30 km/h. Najszybsze lawy na świecie znajdują się na hawajskich wulkanach. lawa, która zastyga może przybierać różny kształt i formę, dlatego też możemy wymienić dwa rodzaje law:
1. Blokową - składa się z różnej wielkości brył lawy o nierównej powierzchni. Zwyczajowo lawy takie noszą nazwę a-a. Nazwa wzięła się od Polinezyjczyków, którzy chodząc po nierównej powierzchni krzyczeli a-a raniąc swoje stopy.
2. Sznurową - powstają w wyniku zakrzepnięcia lawy i tworzą drobne, wydłużone sznury czy też pasy. Powierzchnia ta jest gładka.
Innymi produktami erupcji wulkanicznej, prócz lawy, są:
- bloki skalne, których waga to od kilku kilogramów do kilku ton,
- bomby skalne, mające wielkość piłki nożnej,
- lapilli, czyli okruchy wulkaniczne, drobne kamyczki,
- piaski i popioły wulkaniczne,
- pyły wulkaniczne,
- tufy wulkaniczne, czyli drobne produkty erupcji, które skamieniały, scementowały się.
Produktami erupcji wulkanicznej są również tzw. ekshalacje wulkaniczne, czyli gazy i opary wydobywające się z krateru lub z kaldery.
Ekshalacje wulkaniczne dzieli się na trzy grupy:
I - Fumarole - gazowe wyziewy wulkaniczne mające temperaturę 200-800oC. Są to gazy składające się z pary wodnej, dwutlenku siarki, chlorowodoru.
II - Solfatary - gazowe wyziewy wulkaniczne mające temperaturę 100-200oC. Są to gazy składające się z pary wodnej oraz dwutlenku węgla i siarkowodoru.
III - Mafety - gazowe wyziewy wulkaniczne mające temperaturę poniżej 100oC. Składają się głównie z dwutlenku węgla.
Do grupy produktów erupcji wulkanicznej zalicza się też wulkany błotne. Są to błota podgrzewane przez gazy aktywnego wulkanu, co daje się zauważyć dzięki powstającym na powierzchni bąblom, wybrzuszeniom, a czasem stożkom. Temperatura wulkanu błotnego wynosi zazwyczaj około 80-90oC.
Inna formą erupcji wulkanicznej są gejzery, czyli gorące źródła, w których woda jest wyrzucana w powietrze w postaci słupa wody. Słup taki może wynosić czasem nawet do 100 m wysokości. Temperatura jaka panuje w gejzerach to około 100oC. Wybuchające gejzery występują głównie na wulkanach Islandii, na Kamczatce, w Nowej Zelandii, Chile, Japonii i w USA.
