Opowiadanie to pisemna forma wypowiedzi, która jest jedną z odmian wypracowania. Niewątpliwie jest to najczęstsza forma wypracowań (w różnych rodzajach) stosowana w szkołach, tak więc warto zapoznać się z kilkoma zasadami dotyczącymi jego pisania. Wymienię to w punktach, gdyż wówczas wszystko będzie bardzie czytelne.
1. W opowiadaniach podstawą jest akcja, czyli ciąg wydarzeń następujących po sobie w odstępie jakiegoś czasu. Ciąg zdarzeń łączy się ze sobą w stosunku przyczynowo-skutkowym.
2. Jeśli chodzi o fabułę, to jest ona jednowątkowa i ograniczona do poznania/opisania niewielu postaci i niewielu zdarzeń.
3. Opowiadanie może być oparte o przerabianą właśnie na lekcjach lekturę lub jako własne przeżycia, które się zdarzyły w rzeczywistości lub które mogły się zdarzyć. W związku z tym opowiadania pisane są zazwyczaj w czasie przeszłym.
4. Narrator jest bardzo ważną osobą w opowiadaniach i nie może go zabraknąć. narrator to osoba opowiadająca, czyli w przypadku szkoły jest nim uczeń. Uczeń może pisać w:
- 1 osobie l. pojedynczej, co oznacza, że jest on główną postacią i używa zwrotów 'poszedłem', 'widziałem', 'zrobiłem' itp.,
- 3 osobie l. pojedynczej, co oznacza, że jest on narratorem opowiadającym o innej głównej postaci i używa zwrotów 'poszedł', 'widział', 'zrobił' itp.,
- 1 osobie l. mnogiej, co oznacza, że jest on narratorem należącym do grupy osób, które też biorą udział w opowiadaniu i używa zwrotów 'poszliśmy', 'widzieliśmy', 'zrobiliśmy' itp.
5. Opowiadanie nie może być za krótkie, ani za długie. Możemy wprowadzić do opowiadania żywsze jej tempo poprzez zastosowanie dialogu (zaczynamy go zawsze w nowym wierszu i od myślnika), zaczynając opowieść od środka i się cofając lub wybiegając opowieścią w przyszłość.Takie żywe tempo akcji jest bardziej interesujące dla czytelnika. Możemy też wzbogacić nasze opowiadanie poprzez opis wyglądu postaci czy krajobrazu itp.
6. W opowiadaniach używa się wielu czasowników, najczęściej w czasie przeszłym lub teraźniejszym. W opowiadaniu dynamicznym będzie więcej zdań krótkich, nie rozwiniętych np. 'Uciekł. Bał się. Nie został. Szybko pobiegł do domu'. W opowiadaniu obrazowym będzie więcej zdań rozwiniętych, bogatych w określenia.
7. W opowiadaniach wstęp, nowy wątek i zakończenie zaczynamy zawsze od akapitu.
Najczęstszymi błędami podczas pisania opowiadań są:
- niezrozumienie tematu/pisanie nie na temat,
- brak narratora i powiązań przyczynowo-skutkowych,
- niewłaściwa forma, gdzie zamiast opowiadania piszemy streszczenie,
- częste powtarzanie tych samych wyrazów obok siebie.
