pytanie zadane 27 lipca 2018 w Różne przez użytkownika Gość

1 odpowiedź

odpowiedź 27 lipca 2018 przez użytkownika

Sternizm występuje w literaturze polskiej i jest to pewna tendencja literacka nawiązująca do podstawowych założeń formalnych pisarstwa Laurence'a Sterne'a. Tendencja ta rozpowszechniła się w końcu XVIII wieku i trwała do połowy XIX wieku. Jest ona zbliżona do sentymentalizmu. 

Charakteryzuje się ona swobodną kompozycją, gdzie dygresja dominuje nad fabułą. Na pierwszy plan wysuwa się natomiast subiektywizm, ironia i skłonność do podejmowania wątków autotematycznych. Poza tym występuje też tu narrator wszechwiedzący, który dodatkowo manifestuje swoją osobowość, zaś uczucia pokazane są tu jako poza moralno-emocjonalna. 

Sternizm najlepiej widać w takich utworach tego angielskiego pisarza jak 'Podróż sentymentalna przez Francję i Włochy' czy 'Życie i myśli JW Pana Tristrama Shandy'


W Polsce znanym pisarzem uprawiającym sternizm byli:

- Fryderyk Skarbek - hrabia, ekonomista, a także powieściopisarz pochodzący z Torunia, którego najbardziej znane dzieła to: 'Pan Antoni', 'Pan Starosta', 'Podróż bez celu', 'Zosia Przybylanka'

- Franciszek Karpiński - mający ukraińskie korzenie poeta epoki oświecenia, także dramatopisarz, publicysta, moralista i główny przedstawiciel tego nurtu (sternizmu) w Polsce. Jego znane utwory to m.in.: 'Do Justyny', 'Laura i Filon', 'Pieśń dziada sokarskiego', 'Żale sarmaty nad grobem Zygmunta Augusta'. 

- Maria Wirtemberska - arystokratka, filantropka i powieściopisarka pochodząca z Warszawy. Jej znane utwory oparte o sternizm to 'Malwina, czyli domyślność serca' czy 'Rozyna dobra córka, czyli jarmark św. Małgorzaty w Jeziorowie'.

- Jędrzej Śniadecki - urodzony w Rydlewie lekarz, biolog, chemik i publicysta-satyryk. Do ważniejszych utworów należą m.in. 'O rozpuszczeniu. Rzecz do Towarzystwa Królewskiego Przyjaciół Nauk w Warszawie', 'Próżniacko-filozoficzna podróż po bruku'.

- Cyprian Godebski - pochodzący z Polesia Wołyńskiego pułkownik Wojska Polskiego, poeta i prozaik. Autor m.in. 'Zabaw przyjemnych i pożytecznych', 'Wiersza do samego siebie', 'Grenadiera filozofa. Powieść prawdziwa wyjęta z dziennika podróży' czy 'Pochwała Konfucjusza, filozofa chińskiego'.

...