Peryfraza to poetycka figura mająca retoryczny rodowód. Polega ona na zastąpieniu danej nazwy jakiegoś przedmiotu, zjawiska czy osoby, jej omówieniem. Jest to zastąpienie wyrazu jej równoważnikiem znaczeniowym.
Peryfrazą posługiwali się głównie twórcy klasycyzmu. Nie chcieli oni zamieszczać w swoich utworach wyrazów potocznych, więc zastępowali je peryfrazami właśnie.
Peryfrazę stosuje się po to by:
- stylistycznie urozmaicić jakiś opis,
- wyeliminować powtórzenia,
- by osłabić wymowę danego utworu,
- celowo ukrywa się charakter danego wyrazu/utworu.
Widać to np.:
- w wierszu A. Mickiewicza "Zima miejska":
-
- Drugi stambulskie oddycha gorycze
-
- Lub pije z chińskich ziół ciągnione treści.
Gdzie stambulskie gorycze oznaczają *****, a z chińskich ziół ciągnione treści to herbata.
- w "Wierszu na pochwałę Kossowskiej z okoliczności jej tańca na warszawskiej reducie" Stanisława Trembeckiego.
