pytanie zadane 26 lipca 2018 w Różne przez użytkownika Gość

1 odpowiedź

odpowiedź 26 lipca 2018 przez użytkownika

Peryfraza to poetycka figura polegająca na zastąpieniu danej nazwy jakiegoś przedmiotu, zjawiska czy osoby, jej omówieniem, wielowyrazowym opisem. Jest to zastąpienie wyrazu jej równoważnikiem znaczeniowym, aby unikać zbyt wielu powtórzeń w tekście. 
 

Przykłady peryfrazy (słowo - znaczenie peryfraza):

- kawa - energetyczny czarny napój 

- więzienie - metalowe kraty

- zapomnieć - wyrzucić z pamięci

- dom/mieszkanie - cztery ściany/cztery kąty

- kłamać - mijać się z prawdą

- Japonia - kraj kwitnącej wiśni

- węgiel - czarne złoto

- cukier lub/i sól - biała śmierć

- Polska - kraj nad Wisłą

- starość - jesień życia

- Chiny - Państwo Środka

- szachy - królewska gra

- endorfiny - hormony szczęścia

- gruby - przy kości

- Tybet - dach świata

- telewizor - szklany ekran

- dżuma - czarna śmierć

- Mars - Czerwona planeta

- dom starców - dom spokojnej starości

- stary - nie pierwszej młodości

- ubikacja - tam gdzie król chodzi piechotą

- leniwy - urodzony w niedzielę

Peryfrazą posługiwali się głównie twórcy klasycyzmu tacy jak m.in.: Molier, Wolter, Adam Mickiewicz (przykład poniżej), Ignacy Krasicki, Franciszek Zabłocki, Stanisław Trembecki. Nie chcieli oni zamieszczać w swoich utworach wyrazów potocznych, więc zastępowali je właśnie peryfrazami. 

- Wiersz A. Mickiewicza "Zima miejska":

Drugi stambulskie oddycha gorycze 

Lub pije z chińskich ziół ciągnione treści.

Gdzie stambulskie gorycze oznaczają *****, a z chińskich ziół ciągnione treści to herbata. 
 

Po co i kiedy stosuje się peryfrazę? Peryfrazę stosuje się po to by:

- stylistycznie urozmaicić jakiś opis,

- wyeliminować powtórzenia, 

- by osłabić wymowę danego utworu,

- celowo ukrywa się charakter danego wyrazu/utworu. 

...