Pamflet jest literackim lub publicystycznym utworem, który demaskuje lub ośmiesza jakąś instytucję czy osobę związaną najczęściej z polityką. Zawarte są w nim elementy satyryczne.
W dosłownym znaczeniu pamflet to coś podobnego do krótkiej rozprawy na dany temat, broszury. Nurt ten pojawił wziął się od Pamphilius'a - postaci z XII-wiecznego miłosnego poematu łacińskiego. Swój rozkwit przeżył w epoce oświecenia.
Na polski słowo pamflet można to tłumaczyć też jako paszkwile, czyli treści oszczercze, szkalujące czyjeś imię. Oczywiście treści takie są pisane anonimowo. Terminów paszkwil i pamflet używać można zamiennie, choć paszkwil jest określało utwory bardziej nieprzyzwoite, bardziej dosadne. Utwory takie powstawały zazwyczaj w okresach gwałtownych zmian politycznych np. w latach Sejmu Wielkiego (Sejmu Czteroletniego) czy insurekcji kościuszkowskiej.
Wśród pamfletów można wyróżnić następujące jej rodzaje:
- literackie, występujące w satyrach, komediach, fraszkach oraz powieściach; przykłady:
* Julian Tuwim - Bal w operze
* Wiesław Szymański - Uroki dworu
- publicystyczne, występujące w felietonach czy reportażach; przykłady:
* Maksim Gorki - Portrety literackie
- imienne, w których podane są nazwiska lub nazwy kojarzone z daną osobą; przykłady:
* król
* szlachta
* dworzanie
* prezydent (Thomas Paine - Letter to Washington)
- aluzyjne, w których padają przezwiska z aluzją do np. wyglądu czy zachowania,
- sylwowy, były to wypowiedzi szlachty, która była wroga nastawiona do rządzących i obecnych reform ustroju państwa; przykłady:
* Przestroga królowi
* Na króla
- obyczajowy, wypowiedzi dworzan w odwecie za pamflet sylwowy; przykłady autorów, którzy pisali takie pamflety to:
* Tomasz Węgierski - Sąd czterech ministrów, Portrety pięciu Elżbiet,
* Franciszek Zabłocki - Satyry, pamflety, paszkwile oraz inne wiersze i pisma polityczne z okresu Sejmu Czteroletniego 1788-1791,
* Franciszek Jezierski - Antoni Strzelbicki, kat krakowski, w r. 1782 ścięty w Krakowie. Powieść prawdziwa. Pieśni 1-4.
