Haiku to japoński wiersz rytmiczny, który składa się tylko z 17 sylab ułożonych w kolejności 5+7+5. Inaczej haiku to żartobliwy wers, jest to najkrótszy wiersz ze wszystkich jakie występują na świecie. Ta metoda pisania wierszy była popularna w Japonii w latach 1603-1868.
Wyodrębnił się on z haikai, czyli z żartobliwej pieśni i stanowi pojedynczy wers, często zwany wersem rozpoczynającym, wyjściowym. Za twórcę haiku uważa się japońskiego poetę Bashõ Matsuo - największy pisarz okresu Edo (okres w historii Japonii). Jego największymi dziełami są m.in.:
- Kasztan bez owoców - Minashiguri
- Zimowe dni - Fuyu no hi
- Worek z węglem drzewnym - Sumitawara
Zasada opisana powyżej, czyli 5-7-5 dotyczy tego, że w pierwszym wierszu pojawiało się pięć sylab, w następnym siedem i w kolejnym znów pięć. W oryginale pisano takie wiersze w jednej, ciągłej linii. Widać to na przykładzie poniższego wiersza Bashõ:
|
Shizukasa ya
iwa ni shimiiru!
semi no koe |
Cisza dokoła
Jedynie głos cykady
przenika skałę. (1689 r.) |
Wiersze czy też pieśni haiku powstawały najczęściej podczas spotkań towarzyskich i traktowano je jako jedną z form rozrywki. Bashõ pisząc swoje wiersze skupiał się w nich na wartościach przyrodniczych, momentach wzruszenia oraz impresji.
Innymi poetami związanymi z nurtem haiku, poza Bashõ Matsuo byli:
- Yosa Buson - poeta i malarz,
- Kobayashi Issa - poeta ukazujący w swoich utworach umęczonego człowieka, ale o wielkiej sile i namiętności (poezja stylu Issy),
- Masaoka Shiki - poeta, pisarz, dziennikarz i krytyk pochodzący z Japonii.
