Deux ex machina to określenie pochodzące z języka łacińskiego i oznacza ono dosłownie bóg z machiny.
Ogólnie natomiast jest to urządzenie, które stosuje się w teatrze greckim do ukazywania bogów, którzy wpływali na przebieg akcji. Mianem tym też określa się niespodziewanego wybawcę, przez którego utwór kończy się szczęśliwie, happy endem.