Szachowe słowo mat pochodzi z języka arabskiego i oznacza umarł. Mat w szachach jest końcową pozycją partii. Pochodzenia mata ma swoje korzenie w Persji.
Następuje on wtedy, gdy w momencie szachowania król nie może odejść na żadne z pól, ponieważ są one kontrolowane przez figury przeciwnika oraz jednocześnie nie zachodzi możliwość bicia figury szachującej ani też umieszczenia przed nią zasłony.
Może on nastąpić w każdym momencie gry, zarówno w debiucie, czyli rozpoczęciu i nazywa się go "szewskim matem", jak i w późniejszych stadiach gry.
